Festak eta Tradizioak

Larraga-ren kultur ondarea adierazten da gure jaietan eta gure tradizioetan, heredatuta gureak zaharragoak, gaur egun bizirik jarraitzen dute.

Hiru data nabarmentzen dira Larraga-ko jai-egutegian, direnetako:

Maiatzaren 3an, Cristo del Socorro Santuaren jaiaren, zaindariaren jaiekin eta Irailaren 29arekin, San Miguel Arcángel Hiribilduko Nagusiaren ospakizunaren, abuztuaren 6an. Hiru kasuetan burutzen diren prozesioak nabarmendu behar dira.

Gainera, San Miguel Arcángel-en omenez, Abuztuaren 11rako 5eko azken urteetan ospatuta, jaiek dute erakargarritasuna, La Ribera-ren herri gehienetan gertatzen den bezala, itxialdietako eta aurre egiten duzu behietako, abelburu hezigabeko hiru abeltzaintzako existentzia bereziki herrian kontuan hartuz.

Atal kostunbristan bere jaiaren bezpera aipa geniezaieke San Antón-en suei, zein Urtarrilaren 16aren gauean ospatzen diren. Haietan, suak pizten dira eta etxeko animaliak babes ditzala San Antón-i erregutzen zaio. Jaiak afaria partekatzen bukatzen du sutako txingar aurrean. Otsailaren 3an, San Blas-en jaiaren, ohitura da Elizara etxean babesa Santuari zintzur-gaitzen kontra erregutzeko egiten diren erroska idunekoekin joatea. Eta azkenik, Javieradas-ak aipa genitzake, Sangüesa-rako Larraga-ren erromesaldiaren ondoren, ragueses-ak Javier-erainoko Gurutze-bidea Vera Cruz-aren Kofradiaren zur gurutze handiaz irekitzen dutenetan, Martxoaren hasieretara.

Larraga-k tradizio handia du abelburu hezigabeko abereengan eta halako bezala, behin urtean Zona Ertaineko Garapen Partzuergoak babestutako Udalak “Larraga, Behiaren Lur Kementsua,” jaia antolatzen du.

Zelaia

Jaiko altxor handietako bat da alorra|zelaia hazten den tokian eta abelburuen suhartasuna forjatzen den estimatu ahal izatea. Lursailak bere ateak irekitzen ditu abelburu hezigabeko abeltzaintza den mundu hain zoragarria jakinarazteko eta desiratzen duen guztia bizitzarekin eta animalien hazierarekin ohitu ahal dadila, ezagutzeaz gain lehen eskukoa lanak kanpero tradizionalak.

Erakusketak

Programatzen dute alorreko|zelaiko bizitzako egunerokoan zirraragarria gerta dadila eragiten duten lan askoko erakusketa. Batek, abereen erabilera haztatzen du, zekor-herradero-a zer den. Segur aski eragingarri handienetako bat bere habitatean eta oro har ikusi ahal izatea animaliei izan dadin abeltzaintzako bizitza. Lursailerako bisita tradizioekiko topaketa da gehiago sustraituta alor|zelai kementsuko.

Beste Jarduera batzuk

Jarduera hau goizean garatzen da, baina jaiak ez du bukatzen hemen, arratsaldean eta herriko plazan abere hezigabeekin erlazionatutako jarduera oso interesgarri desberdinak ikus daitezke hurbildu nahi duen hartarako guztirako.

Nafarroako Ardotako Bideak jasotzen ditu zaindutako soto-aukeraketa eta lur honen, bere kalitateagatik eta profesionaltasunagatik, ardoaren kulturan murgiltzen eta bizitza onaren plazerrak dastatzen lagunduko dioten establezimendu|ezarpen turistikoak.

Berezitasuna eta zona honen ondare-ondasuna, bere hirigune historikoek eta jauregiek Erdi Aroko denborak gogoratzen dituztenaren, gehitzen zaio bere jendeak, Santiagorako erromesaldiko bide bidegurutzea izatera ohituta, bisitatzen duten pertsonei eskaintzen dien beroari.

Bere bidea antolatzera gonbidatzen dugu; Larraga-k ditu Nafarroako Ardotako Bideari atxikitako 5 establezimendu: Perico-k El Castillo Erretegian eta Etxea Jatetxean lurraren jaki onak dasta ditzake, eta ostatu eman El Castillo Hoteletan eta Larraga-ko Hiribilduan, Macaya Soto saldak dastatzea bezala horrela. Hiribilduan kokatuta daude ere bi begiratokiak, laborantzarako egokia den paisaia, lantzea eta mahatsondo-txertoetako eta mahasti-bizarretako merkaturatzea estimatzea baimentzen duen bat, eta Ibaiarekin lotutako bestea Arga iparrerako Barkameneko, Tajonar-eko eta Ujué-eko Zerrak begiesten diren tokitik, hegora Erriberako ordoki zabaletako, eta eskuinera hasierak altua Montejurra-ko eta Lóquiz-eko Zerrako.

Urtero antolatzen da San Miguel Arcángel-en Elizako abuztuko bigarren hamabostaldian zehar. Ardatz bezala parrokiako organoaz, zikloak helburu du tresna historikoko soinu-ondasuna kalitate handia erakustea eta Diego Miguel Gómez Azoz artista gogoratzea. Programa osatzen da “Diego Gómez” Musika-Asoziazioak Jesús Mª Muneta Martínez de Morentin musikologoaren helbide teknikoaren azpian antolatzen dituen hainbat kontzertu profesionalez. Baditu Larraga-ko Udalaren babesa, Nafarroako Gobernua eta herriko|eserlekuko hainbat enpresa.

Diego Gómez 1752ko urtarrilaren 7ko Larraga-n jaio zen organero-a izan zen. Bere aita San Miguel-en parrokiaren organo-jotzailea zen eta honela organoei buruzko Diego-ren interesa hasi zuen. Hark eraman zuen ofizio eraikitzailea ikastera eta organería-Lantegi bat aldameneko etxean igotzera San Andrés kalearen 59 zenbakiko, tresnak hemen eraikiz Larraga-ko, Abárzuza-ko, Olite-ko, Tudela-ko, Esparza de Salazar-eko, Artajona-ko, Lodosa-ko, Mendigorría-ko, Andosilla-ko-ak, bezala Roncesvalles,… Bere garrantziagatik, Iruñeko Apezpikutzako organo lan veedor-a aipatu zen. 1834ko azaroaren 15ean Larraga-n zendu zen 83 urteetan. Nahiz eta Antonio bere semeak familiaren tradizioarekin jarraitu, ez zen bere aitaren garrantzira heldu. Hala ere honek ez zuen saihestu Nafarroa Organera Eskolako azken maisua zenik, zeinek Larraga-ko Lantegi hau izan zuen garrantzi itzela esango lukeen.